Sau khi sắp xếp, sáp nhập, bộ máy Chính phủ giảm từ 30 xuống còn 21 đầu mối, gồm 13 bộ, 4 cơ quan ngang bộ và 4 cơ quan thuộc Chính phủ, giảm 9 đơn vị. Đây là bước đi quan trọng trong việc tinh gọn bộ máy Chính phủ.
Tổ chức và hợp nhất một số bộ, cơ quan ngang bộ
Vừa qua, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã chia sẻ thông tin liên quan đến việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chỉ đạo Trung ương. Theo đó, sau khi thực hiện công tác sắp xếp và hợp nhất, quy trình tinh gọn bộ máy Chính phủ sẽ tiến hành thực hiện, giảm bớt 5 bộ và 4 cơ quan thuộc Chính phủ.
Cụ thể, cơ cấu tổ chức Chính phủ sẽ giảm từ 30 đầu mối xuống còn 21 đầu mối, bao gồm 13 bộ, 4 cơ quan ngang bộ và 4 cơ quan thuộc Chính phủ, tương ứng với việc giảm đi 9 đầu mối.
Các bộ sẽ được tái cấu trúc để tập trung hơn vào những nhiệm vụ cốt lõi và tránh trùng lặp trong chức năng, nhiệm vụ. Cụ thể:
- Hợp nhất Bộ Kế hoạch và Đầu tư với Bộ Tài chính, tạo thành một bộ mới dự kiến có tên là Bộ Tài chính và Đầu tư phát triển hoặc Bộ Kinh tế phát triển.
- Hợp nhất Bộ Giao thông vận tải và Bộ Xây dựng, với tên gọi dự kiến là Bộ Hạ tầng và Đô thị.
- Hợp nhất Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tên mới sẽ là Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên, Môi trường. Việc hợp nhất này nhằm khắc phục sự chồng chéo trong quản lý nguồn nước, lưu vực sông và bảo tồn đa dạng sinh học.
- Hợp nhất Bộ Thông tin và Truyền thông với Bộ Khoa học và Công nghệ, với tên gọi dự kiến là Bộ Chuyển đổi số và Khoa học, Công nghệ hoặc Bộ Chuyển đổi số, Khoa học, Công nghệ và Thông tin.
- Hợp nhất Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội với Bộ Nội vụ, hình thành Bộ Nội vụ và Lao động, đồng thời chuyển một số chức năng như quản lý giáo dục nghề nghiệp sang Bộ Giáo dục và Đào tạo, và chuyển chức năng về bảo trợ xã hội, trẻ em, phòng chống tệ nạn xã hội sang Bộ Y tế.
Bộ Y tế sẽ tiếp nhận nhiệm vụ từ Ban Bảo vệ chăm sóc sức khỏe Trung ương khi ban này kết thúc hoạt động, đồng thời quản lý các chức năng về bảo trợ xã hội, trẻ em và phòng chống tệ nạn xã hội từ Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.
Bộ Ngoại giao sẽ tiếp nhận các nhiệm vụ chủ yếu của Ban Đối ngoại Trung ương và Ủy ban Đối ngoại Quốc hội khi các đơn vị này kết thúc hoạt động.
Bộ Quốc phòng sẽ thực hiện việc sắp xếp tổ chức bên trong theo quyết định của Bộ Chính trị, trong đó Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh sẽ được chuyển về Bộ Quốc phòng trực tiếp quản lý.
Các bộ, cơ quan còn lại sẽ tiếp tục thực hiện việc tinh gọn và sắp xếp lại bộ máy nội bộ để phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Cũng trong kế hoạch này, Bộ Nội vụ sẽ chủ động xây dựng phương án sắp xếp Học viện Hành chính Quốc gia vào Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, đồng thời phối hợp với Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội xây dựng đề án hợp nhất Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội với Bộ Nội vụ, sau khi chuyển một số chức năng cho Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế. Bộ Nội vụ cũng sẽ hợp tác với Ủy ban Dân tộc để chuyển giao chức năng, nhiệm vụ của Ban Tôn giáo Chính phủ về Ủy ban Dân tộc và tiếp nhận các nhiệm vụ liên quan đến giảm nghèo từ Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.
Tinh gọn tổ chức bên trong
Chính phủ đã đề ra kế hoạch sắp xếp lại các cơ quan, tổ chức thuộc Chính phủ, trong đó bao gồm việc chấm dứt hoạt động của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia. Bên cạnh đó, còn có kế hoạch sắp xếp lại hai Viện Hàn lâm Khoa học xã hội và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ, cũng như hai Đại học Quốc gia Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương, căn cứ vào việc thực hiện phương án sắp xếp này, bộ máy của Chính phủ trong nhiệm kỳ XV và XVI (2026-2031) sẽ được tinh gọn. Cụ thể, sẽ có 13 bộ, 4 cơ quan ngang bộ (giảm 5 bộ) và 4 cơ quan thuộc Chính phủ (giảm 4 cơ quan). Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, việc thu gọn bộ máy, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ của các bộ và cơ quan ngang bộ sẽ giúp khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lặp trong công tác quản lý nhà nước hiện nay.
Phương án này dự kiến sẽ giảm từ 15% đến 20% số lượng các đầu mối tổ chức bên trong Chính phủ, các bộ và cơ quan thuộc Chính phủ (trừ Bộ Công an và Bộ Quốc phòng, theo quyết định của Bộ Chính trị). Việc giảm này không bao gồm các tổ chức sẽ được hợp nhất hoặc sáp nhập do trùng lặp chức năng, nhiệm vụ.
Để giảm thiểu tác động tiêu cực đối với cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình sắp xếp, cần xây dựng chính sách hỗ trợ mạnh mẽ cho những đối tượng bị ảnh hưởng. Chính sách này nhằm giảm áp lực tâm lý, đảm bảo quyền lợi cho đội ngũ cán bộ trong quá trình tổ chức lại bộ máy nhà nước. Đặc biệt, để tránh tình trạng sáp nhập một cách cơ học, việc sắp xếp tổ chức bộ máy sẽ gắn liền với việc giảm biên chế và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, đáp ứng nhu cầu công tác trong bối cảnh mới.
Kết thúc hoạt động của Ban cán sự đảng Chính phủ
Việc kết thúc hoạt động của Ban cán sự đảng Chính phủ và thành lập Đảng bộ Chính phủ trực thuộc Trung ương là một bước quan trọng trong quá trình tổ chức lại các cấp ủy, tổ chức đảng của Chính phủ. Đảng bộ Chính phủ sẽ bao gồm các tổ chức đảng trong các bộ, cơ quan ngang bộ, các cơ quan thuộc Chính phủ, cùng một số đảng bộ trong các tập đoàn, tổng công ty, ngân hàng thương mại nhà nước. Các đảng bộ của Đảng bộ Quân đội và Đảng bộ Công an sẽ vẫn giữ nguyên như hiện tại. Để thực hiện nhiệm vụ này, Chính phủ sẽ thành lập một cơ quan chuyên trách tại Cơ quan Chính phủ nhằm tham mưu và hỗ trợ công tác này.
Đảng ủy Chính phủ sẽ được tổ chức bao gồm ban chấp hành, ban thường vụ, bí thư và phó bí thư. Thủ tướng Chính phủ sẽ là Bí thư Đảng ủy, với các Phó Thủ tướng và một số thành viên Chính phủ tham gia Ban Thường vụ. Có thể sẽ có một Phó Bí thư chuyên trách. Bộ Chính trị sẽ chỉ định các nhân sự cho ban chấp hành, ban thường vụ, và định kỳ bổ nhiệm các vị trí lãnh đạo trong Đảng ủy Chính phủ. Các nhiệm vụ của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ sẽ được quy định tương tự như các chức năng hiện tại của Ban cán sự đảng Chính phủ.
Cùng với đó, các ban cán sự đảng của các bộ, cơ quan ngang bộ và cơ quan thuộc Chính phủ sẽ kết thúc hoạt động và được thay thế bằng Đảng bộ tại các cơ quan này, trực thuộc Đảng bộ Chính phủ. Đảng bộ của mỗi bộ, cơ quan sẽ bao gồm các ban chấp hành, ban thường vụ, bí thư và phó bí thư. Bộ trưởng sẽ là Bí thư Đảng ủy, cùng các Thứ trưởng, Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ và có thể bổ nhiệm một Phó Bí thư chuyên trách. Các cơ quan có thẩm quyền sẽ chỉ định nhân sự cho các ban chấp hành và ban thường vụ, đảm bảo tổ chức hoạt động đúng chức năng, nhiệm vụ hiện tại của Ban cán sự đảng các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng đã chỉ đạo rằng việc xây dựng bộ máy nhà nước cần tiếp tục theo hướng “Tinh – Gọn – Mạnh – Hiệu năng – Hiệu lực – Hiệu quả” như đã chỉ đạo bởi Tổng Bí thư Tô Lâm. Điều này nhằm đảm bảo các hoạt động của bộ máy nhà nước luôn phù hợp với Hiến pháp, Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, cũng như các nghị quyết của Trung ương và chỉ đạo từ Bộ Chính trị trong quá trình tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW.
Quá trình này được thực hiện theo chỉ đạo của Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, về việc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng. Nghị quyết số 27-NQ/TW cũng nêu rõ yêu cầu tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, cùng với Nghị quyết số 28-NQ/TW về việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị.
Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh rằng việc sắp xếp bộ máy Chính phủ sẽ góp phần phát huy đầy đủ vai trò, chức năng và nhiệm vụ của Chính phủ, bảo đảm hiệu quả và quyền hạn của cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, thực hiện quyền hành pháp và là cơ quan chấp hành của Quốc hội theo Hiến pháp 2013 và các quy định pháp luật.
Việc tổ chức lại bộ máy Chính phủ cũng thực hiện nguyên tắc hợp lý hóa các cơ quan đa ngành, đa lĩnh vực, với mỗi cơ quan chịu trách nhiệm chính về một công việc cụ thể. Đồng thời, mô hình tổng cục trong các bộ và cơ quan ngang bộ sẽ được kết thúc, góp phần làm gọn bộ máy và tăng cường hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý, phục vụ yêu cầu xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong thời kỳ mới.
Như vậy, việc tinh gọn bộ máy Chính phủ nhằm giúp nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm chồng chéo và tối ưu hóa công tác quản lý. Các cải cách tổ chức và hợp nhất các bộ, cơ quan sẽ tạo ra một Chính phủ mạnh mẽ, minh bạch và hiệu quả, đáp ứng tốt hơn yêu cầu phát triển của đất nước.
Tiếp tục theo dõi Kiến Thức Giải Trí để cập nhật thêm nhiều thông tin và kiến thức hay mỗi ngày.
